Được tác giả Lê Chí Trung viết kịch bản, NSƯT Anh Tú đạo diễn, vở kịch có buổi công diễn tại Nhà hát Kịch Việt Nam cuối tuần qua. Đây là tác phẩm sẽ tham dự Hội diễn "Hình tượng người chiến sĩ công an nhân dân" lần thứ ba diễn ra trong năm 2015. Vượt qua tầm một tác phẩm mang tính tuyên truyền, nhiều khán giả có mặt tại rạp đã xúc động trước vở Trong mưa dông thấy nắng.
Một hình ảnh trong vở diễn. |
Vở kịch mở ra bằng cuộc ghé nhà của Trung tá Hà. Sau nhiều ngày đi biền biệt ở trại giam, chị mang nhiều đồ ngon vật lạ về nhà với ý định nấu cho chồng một bữa ăn. Nhưng thật trớ trêu, thay vì cảnh chồng mừng rỡ chào đón, chị bắt gặp chồng ngoại tình với một cô gái lạ ngay trong nhà. Giận người phụ bạc, chị về trại giam - ngôi nhà thứ hai của mình.
Ở trại giam, nơi hoang vu nằm giữa núi đồi, chỉ có những cán bộ quản giáo cùng các phạm nhân đang thi hành án phạt của luật pháp. Nhà giam lạnh lẽo cũng là nơi gặp gỡ của những số phận, những hoàn cảnh, thân phận.
Các phạm nhân như Hải "thần chết", Quân "chuột", Thái "mồ côi", Sơn... đều là những kẻ từng gây trọng án, giết người. Họ đang chịu mức án của luật pháp. Dù đã giết người không ghê tay, hay do hoàn cảnh xô đẩy, họ vẫn nặng trĩu nỗi lòng thương vợ, nhớ con, mong sớm tới ngày hoàn lương, trở về cuộc sống tự do. Hàng đêm, họ chẳng thể tìm được một giấc ngủ yên bình. Quá khứ lỗi lầm ám ảnh họ, trong cơn mộng du, họ nhớ về những khoảnh khắc đẹp đã có trong cuộc sống, để rồi sau đó mỗi người có những nhận thức khác nhau. Người thêm hận thù với cuộc sống khắc nghiệt; kẻ ăn năn, hối lỗi với những gì mình đã gây ra.
Không chỉ có những phạm nhân mới chịu cuộc đời đau khổ, các chiến sĩ công an quản giáo cũng gặp nhiều khó khăn trong công việc và cuộc sống. Các cán bộ như Thượng tá Vũ, Trung úy Sỹ, trung úy Tâm, Trung úy Hà... phải đối mặt với rất nhiều khó khăn. Các phạm nhân bị tước hết vũ khí nhưng không phải đã hết nguy hiểm. Chỉ với mảnh dao lam, họ có thể cưa đứt song sắt trại giam mà bỏ trốn. Họ cũng móc nối để đàn áp những tù nhân yếu. Thậm chí không ngừng gây rối, đe dọa tính mạng cán bộ quản giáo.
Bên cạnh đó, mỗi chiến sĩ quản giáo cũng mang nặng những nỗi niềm, tâm sự riêng. Trung tá Hà đau đáu vì không bảo vệ được hạnh phúc gia đình. Bác sĩ Lan làm việc ở bộ phận y tế của trại giam trong cảnh cô đơn đã phải thốt lên: "Sống ở trên này toàn rừng với núi. Em sợ cảm giác cô đơn lắm. Nhiều lúc bộ quần áo quân phục này quá chật so với khát khao của người phụ nữ". Hay như Thượng tá Vũ - một con người nguyên tắc, sống liêm khiết, cũng phải đối mặt với sự cô đơn, vượt qua những nhu cầu hưởng thụ để làm gương cho cán bộ và phạm nhân.
Khó khăn của các cán bộ quản giáo lên tới đỉnh điểm khi việc bác sĩ Lan bán ma túy cho phạm nhân vỡ lở. Hải "thần chết" đứng đầu nhóm phạm nhân giữ Lan làm con tin để đòi tự do. Trung tá Hà không ngại hiểm nguy đã vào thế chân bác sĩ Lan. Chính lúc Hải "thần chết" ra lệnh cho phạm nhân Sơn hành hạ Hà, thì Sơn đã đẩy người cán bộ quản giáo ra ngoài, cứu mạng chị. Hải "thần chết" lập tức ra tay giết hại Sơn. Sự ra đi của Sơn cùng sự quả cảm của Trung tá Hà đã mở ra lòng tin, sự hướng thiện cho các phạm nhân khác. Đi qua những thời khắc dông bão của cuộc đời, các cán bộ quản giáo và phạm nhân cuối cùng cũng tìm được những tia nắng lấp lánh của niềm tin vào cuộc sống tốt đẹp ngày mai.
Đạo diễn Anh Tú khi dựng vở đã lấy không gian hẹp là một trại giam, để nói nhiều vấn đề trong xã hội. Ở nơi được cho là trừng phạt tội lỗi ấy, lại xảy ra những tội lỗi khác, như chuyện bác sĩ Lan bán ma túy với giá trên trời cho phạm nhân. Hay từ phòng giam bé nhỏ, nhân vật Hải cũng nhận định chính những kẻ quyền cao chức trọng, có học thức cũng góp phần làm tha hóa xã hội. Hắn nói: "Cuộc đời này chó má, nhơ nhớp không chỉ bởi những kẻ như tao, như mày".
Vở kịch Trong mưa dông thấy nắng do các nghệ sĩ Nhà hát Kịch Việt Nam thể hiện. Trong đó, Phương Nga (vai Trung tá Hà) và nghệ sĩ Minh Hải (vai Hải "thần chết") tỏ rõ sự xuất sắc trong diễn xuất. Nếu như Phương Nga tái hiện hình ảnh nữ chiến sĩ công an có vẻ ngoài sắt đá, lạnh lùng, nhưng tấm lòng nhân ái; thì Hải "thần chết" gây ấn tượng bởi đôi mắt lạnh lùng cùng những động tác, âm điệu trong giọng nói thể hiện sự tàn độc của một tên sát nhân.
Lam Thu