Hội Văn bút Quốc tế (PEN International) là một tổ chức văn chương lớn, ra đời năm 1921, nhằm thúc đẩy tinh thần hợp tác, hữu nghị giữa những người cầm bút trên khắp thế giới. Hiện, PEN có hơn 100 trung tâm thành viên trên toàn cầu. Ngoài ra, tổ chức này còn góp phần tăng cường vai trò của văn học trong việc phát triển sự hiểu biết lẫn nhau giữa các quốc gia; bảo vệ quyền tự do ngôn luận...
PEN vừa công bố danh sách các tác phẩm lọt vào đề cử giải thưởng năm 2014. Trong đó, tập thơ Những ngôi sao đen - Black Stars của tác giả Ngô Tự Lập có tên trong long list gồm 10 đề cử của hạng mục Thơ dịch (PEN Award for Poetry in Translation). Tập thơ Những vì sao đen - Black Stars của Ngô Tự Lập do chính tác giả và nhà thơ Mỹ Martha Collins dịch sang tiếng Anh, được Nhà xuất bản Milkweed của Mỹ phát hành tháng 10/2013.
Tập thơ Black Stars - Những vì sao đen của Ngô Tự Lập. Ảnh: vanvn. |
Nhà văn Ngô Tự Lập cho biết, ông rất vui khi nhận được thông tin tập thơ của mình lọt vào đề cử từ bà Martha Collins. Ông kể, quá trình tập thơ được phát hành giống như một cái duyên. Hè năm 2004, Ngô Tự Lập ở Mỹ để làm luận án tiến sĩ. Ông được Viện William Joiner mời tới Boston tham gia giao lưu ở trại sáng tác của Đại học Massachusetts. Tại đó Ngô Tự Lập đã đọc thơ của mình dịch sang tiếng Anh. Martha Collins, một dịch giả, nhà thơ Mỹ rất thích thơ ông. Sau đó, bà dịch thêm nhiều bài thơ của Ngô Tự Lập và đăng tải trên các tạp chí văn chương của Mỹ.
Sau đó Ngô Tự Lập cũng dịch thơ của Martha Collins sang tiếng Việt, ông nói đọc thơ Martha, ông có cảm giác như đọc thơ mình. Khi các bài thơ của Ngô Tự Lập dịch và giới thiệu khá nhiều tại Mỹ, hai tác giả có dịp gặp nhau và quyết định sẽ làm tập thơ Black Stars song ngữ.
Tập thơ có hơn 40 bài, được dịch song ngữ, gồm những tác phẩm hay của Ngô Tự Lập. Tập thơ chia làm ba phần, phần thứ nhất là những bài viết về chiến tranh, về thời thơ ấu và tuổi trẻ của tác giả. Những bài thơ trong phần này rút từ tập thơ Thế giới và tôi phát hành năm 1997. Phần hai là những suy tư của một kẻ viễn du, những suy nghĩ về nguồn cội, gồm các tác phẩm rút từ tập thơ Chuyến bay đêm tháng sáu đã phát hành năm 2001. Phần ba là những tác phẩm mới viết của ông, về thân phận người.
Nhà thơ Ngô Tự Lập không biết tổ chức nào đã đề cử tập thơ Black Stars vào giải Thơ dịch của PEN 2014 (các cá nhân không có quyền đề cử, chỉ những tổ chức như một nhà xuất bản, trung tâm, tổ chức văn chương… mới có thể gửi tác phẩm tham dự giải).
Tác giả Ngô Tự Lập. |
Giải thưởng Thơ dịch của giải PEN được thành lập năm 1963, nhằm tôn vinh các dịch giả. Giải trao thường niên tại Mỹ cho những tập thơ dịch từ ngôn ngữ khác sang tiếng Anh được xuất bản trong năm trước đó.
PEN sẽ đưa ra danh sách chung khảo (short list) vào 17/6. Kết quả chung cuộc sẽ công bố vào ngày 30/7.
Ngô Tự Lập sinh năm 1962, là nhà thơ, dịch giả, nhà lý luận và phê bình văn học, điện ảnh. Ông từng tốt nghiệp Đại học Hàng hải ở Nga. Hiện ông công tác tại Khoa Quốc tế - Đại học Quốc gia Hà Nội.
Hiền Đỗ