Trong quán cà phê chung cư trang trí theo kiểu cũ ở TP HCM, người đàn bà chậm rãi kể về câu chuyện của đời mình. Chị là Vân B. Choat, tác giả hồi ký Phải sống vừa phát hành trong nước.
Sau nhiều năm định cư ở Mỹ, chị đã nhiều lần về thăm quê hương nhưng đây là dịp đặc biệt nhất. Bởi lần đầu, chị kể lại với mọi người về hành trình từ khi là một cô bé mồ côi đi qua chiến tranh Việt Nam, rồi bắt đầu cuộc đời mới đầy nụ cười, nước mắt ở Mỹ, về tất cả những được mất đều có nguồn gốc sâu xa từ chiến tranh. Câu chuyện trong sách được kể thông qua đôi mắt một đứa trẻ, có lẽ vậy mà chiến tranh khốc liệt hơn, chân thực hơn.
Hồi ký "Phải sống" vừa phát hành trong nước. |
Ấn tượng đầu tiên về Vân là đôi mắt ươn ướt, luôn ngấn nước mỗi khi nhắc đến gia đình, nhắc đến những tháng năm chiến tranh trải dài. Bằng thứ tiếng Việt bị ngắt quãng bởi những chữ tiếng Anh ngắn ngủi chen ngang, người đàn bà Mỹ gốc Việt tâm sự viết sách là để chị đối diện với quá khứ, đối diện với những lần lưu lạc, những lần bị xâm hại, về cuộc di cư đến đất Mỹ, cuộc hôn nhân ngắn ngủi, cho đến khi kinh qua đời góa bụa, trở thành người mẹ đơn thân, nuôi hai con nhỏ đến hôm nay đã là những người đàn ông thành đạt.
"Cuốn sách ra đời để Vân trả món nợ ân tình cho Việt Nam, trả lại món nợ quá khứ, để nó không còn đeo bám Vân nữa", chị nói.
Vân tâm sự những lần trở về trước, chị muốn tìm lại ngôi mộ của người mẹ xấu số bị vùi vội bên bờ sông Tiền trong năm tháng chiến tranh. "Sông quê mình bên lở bên bồi, hy vọng mộ mẹ nằm bên bồi, chỉ sợ ở bên lở thì đã trôi theo sông ra biển. Cả đời tôi không được thắp hương bên mộ mẹ", tác giả hồi ký bùi ngùi. Chị cũng mong một lần được biết chút tung tích về cha - vốn là một sĩ quan đã mất tích trong chiến tranh. Đó là khát vọng chân thành và đau đớn của đứa con tha hương.
Tác giả Vân B.Choat. đang làm việc tại trung tâm Hệ thống tên lửa và Không gian USAF ở Los Angeles (Mỹ). |
"Tôi là người Việt Nam"
Việt Nam đối với Vân chứa đựng những hồi ức đau thương song không khiến chị nguôi tình cảm yêu thương dành cho đất nước. Dù bao nhiêu năm mang quốc tịch Mỹ, mỗi khi được hỏi đến từ đâu, chị luôn trả lời đầy tự hào: "Việt Nam". Người mẹ đơn thân đã truyền tình yêu Việt Nam cho những người con của mình.
Chị kể có lần dẫn hai con về thăm cố đô Huế. Có hai cửa, một cho khách nước ngoài, một cho khách trong nước. Cả ba mẹ con nhất quyết đi vào cửa dành cho khách trong nước. Các bảo vệ dĩ nhiên không chịu. Người con cả của Vân liên tục nhắc lại bằng tiếng Việt: "Tôi là người Việt Nam". Cuối cùng, sau một hồi nhất quyết không chịu làm "người Mỹ", ba mẹ con đã được vào bằng cổng dành cho khách Việt Nam.
Kể ra đây để thấy, tình yêu quê hương xứ sở của Vân mạnh mẽ đến cỡ nào. Nếu không có tình yêu đó, cuốn hồi ký của Vân có lẽ mang một giọng điệu hoàn toàn khác.
Chính tình yêu quê hương đã khiến Vân trở về và viết lại câu chuyện của chính mình.
18h ngày 8/9, tại Đường sách TP HCM, tác giả Vân B.Choat sẽ ra mắt hồi ký Phải sống tại buổi giao lưu với độc giả có chủ đề: "Phải sống và những món nợ lịch sử".
Huỳnh Trọng Khang