H.T. -
Dưới đây là phân tích của tờ Theaustralian từ trường hợp của các giải thưởng như Man Booker, Orange...
Giải Man Booker vừa công bố vòng chung khảo - một danh sách các tác phẩm được coi là "vui vẻ nhất" trong lịch sử 41 năm của giải này. The Finkler Question của Howard Jacobson, một trong 6 cuốn được lựa chọn, có thể coi là tiểu thuyết hài - một thể loại "hạ đẳng" thường không được đếm xỉa tới trong những năm Man Booker mới thành lập. 4 cuốn khác cũng rất giàu tính hài hước. Chỉ duy nhất In a Strange Room của nhà văn Nam Phi Damon Galgut là ít sắc màu hóm hỉnh hơn.
Không chỉ cách lựa chọn của Ban giám khảo Man Booker mới thể hiện xu hướng ưa chuộng các tác phẩm hài hước trong đời sống văn học hiện nay. Đầu năm nay, Daisy Goodwin, trưởng Ban giám khảo giải Orange than phiền rằng, các đề cử Orange quá hiếm hoi những câu chuyện đùa, khiến người chấm giải rất mệt mỏi trong quá trình đọc.
Tuy nhiên, khi được hỏi, liệu cái hài có phải là chủ đề phổ biến của 138 tác phẩm đề cử Man Booker, Andrew Motion, trưởng Ban giám khảo trả lời: "Không! Ma túy mới là đề tài được nói đến nhiều nhất".
Các tác phẩm vào chung khảo giải Booker. Ảnh: The Guardian. |
The Slap và The Thousand Autumns of Jacob de Zoet - 2 tiểu thuyết từng được đánh giá là ứng viên nặng ký của giải thưởng - đều đã bị loại khỏi vòng chung khảo. The Slap của Christos Tsiolkas gây tranh cãi từ khi ra mắt với lối viết táo bạo về tình dục và chủ nghĩa độc thân. Còn The Thousand Autumns of Jacob de Zoet của David Mitchell từng được đánh giá là một trong những tác phẩm ấn tượng của văn học Anh đầu thế kỷ 21.
"Nhưng chúng không đủ thuyết phục chúng tôi", Motion giải thích cho việc loại bỏ The Slap và The Thousand Autumns of Jacob de Zoet.
Sau khi chung khảo được công bố, nhà cái William Hill đánh giá cao khả năng chiến thắng của Tom McCarthy với cuốn C. Trong khi đó, nhà Ladbrokes lại đặt nhiều hy vọng vào Emma Donoghue với Room.
Peter Carey, tác giả từng hai lần đoạt giải Booker cũng được kỳ vọng với Parrot and Olivier in America. Motion từng ca ngợi Carey rằng: "Carey là một trong những nhà văn mà khi đọc tôi rất muốn được sống trong những trang viết của ông. Cảm giác này cũng tương tự như khi tôi đọc Charles Dickens. Tôi nghĩ ông là một nhà văn giỏi".
Parrot and Olivier cũng được Motion ca ngợi là "cuốn sách tuyệt vời, đầy sức mạnh và cũng rất vui vẻ".
Với những cuốn khác trong danh sách, chất hài hước không phải là đích hướng tới của tác phẩm nhưng chúng luôn ẩn chứa "những nụ cười ngầm".
"Có rất nhiều cách để tìm ra những điều đáng buồn cười trong thế giới đầy rẫy bi kịch này. Điều này hoàn toàn đúng với tiểu thuyết của Howard Jacobson - cuốn sách gây cười nhất, dù nó đề cập đến những vấn đề rất nghiêm túc", Motion nhận xét.
Những giám khảo khác cũng cho rằng, chất hài hước là một trong những yếu tố quan trọng, có mặt trong nhiều tác phẩm chung khảo của giải thưởng năm nay.
Không chỉ có các giải thưởng, nhiều tờ báo và tạp chí ngày nay cũng ưa chuộng những tác phẩm nhẹ nhàng, hóm hỉnh. Rosie Blau, biên tập viên tờ Financial Times, nói: "Điều chúng tôi tìm kiếm là những tác phẩm hấp dẫn. Một trong những yếu tố tạo nên sự hấp dẫn là tính giải trí. Mà tính hài hước tạo ra giá trị giải trí".
Ion Trewin, thành viên Ban tổ chức Man Booker, nhận định: "Đúng là vòng chung khảo năm nay có nhiều tác phẩm đậm chất hài hước nhất trong lịch sử giải thưởng. Tôi nghĩ đó là một phản ứng tất yếu, dễ hiểu của các nhà văn trong thời đại khủng hoảng kinh tế".