Thanh Huyền -
Chưa có thêm một nhà thơ nào được Viện Hàn lâm Thụy Điển tôn vinh kể từ năm 1996. Vì vậy, giới văn đàn nước này cho rằng, thơ ca sẽ lên ngôi trong lễ công bố diễn ra vào lúc 11h (giờ GMT) hôm nay (8/10).
"Rất nhiều người nói, đây là thời điểm thích hợp để vinh danh một nhà thơ. Điều này có thể sẽ xảy ra", Stefan Eklund, biên tập viên văn học tờ Svenska Dagbladet phát biểu.
"Đã đến lúc quan tâm đến thơ ca rồi. Nếu vậy thì thật tuyệt", Haakan Bravinger, biên tập viên NXB Thụy Điển Norstedts cũng chia sẻ.
Nhưng khi được hỏi, nhà thơ nào sẽ giành chiến thắng, Eklund thừa nhận, đây là một câu hỏi khó: "Tôi không biết, không có chút ý niệm nào cả". Tuy nhiên, bà cũng đề cập đến những nhà thơ Thụy Điển và Adonis - bút danh của tác giả người Syria Ali Ahmad Said.
Nhà thơ Adonis - ứng viên hàng đầu ở thể loại thơ. Ảnh: AP. |
"Có thể họ sẽ tôn vinh Tomas Transtroemer", Nicklas Bjoerkholm - chủ một cửa hàng sách ở Stockholm dự đoán. Transtroemer là một nhà thơ Thụy Điển.
Còn Bravinger lại nói: "Một nữ nhà thơ Mỹ cũng có thể là lựa chọn thú vị. Nhưng tôi không biết người đó là ai đâu". Có một điều, theo Bjoerkholm là chắc chắn: "Đó ắt hẳn phải là một cây bút ngoài châu Âu". Suốt một thập kỷ nay, châu Âu đã thống trị giải Nobel Văn học với 9 cây bút được trao thưởng. Chính thư ký thường trực của Viện Hàn lâm cũng thừa nhận, ban giám khảo đã " quá thiên vị châu Âu". Vì vậy, 2009 được dự đoán sẽ là một năm "đổi gió" sang các lục địa khác.
Ngoài yếu tố về thể loại, ngôn ngữ cũng là vấn đề được coi là có ảnh hưởng chi phối đến lựa chọn của Ủy ban Nobel Văn học. Bjoerkholm nhận ra: "Đã lâu lắm rồi, các tác giả viết bằng tiếng Tây Ban Nha chưa được nhận giải".
Kể từ Octavio Paz (1990), chưa có thêm tác giả viết bằng tiếng Tây Ban Nha nào đoạt thêm giải Nobel. Vì thế, nhà văn người Peru Vargas Llosa được đánh giá là niềm hy vọng lớn của cộng đồng các nước nói tiếng Tây Ban Nha.
Nếu vấn đề ngôn ngữ được chú ý, có một cái tên được kỳ vọng nhiều hơn tất cả. "Tôi luôn mong cho Vargas Llosa", Bjoerkholm nói. Anh cho biết, năm ngoái, anh đã đoán đúng người đoạt giải là Jean-Marie Gustave Le Clezio.
Ngoài ra, lĩnh vực văn xuôi còn có những ứng viên sáng giá như Amos Oz, Philip Roth, Joyce Carol Oates, Thomas Pynchon, Margaret Atwood, Haruki Murakami, Claudio Magris, Ismail Kadare... Trong một cuộc khảo sát ý kiến độc giả diễn ra gần đây trên một trang web văn học, Amos Oz giành nhiều phiếu bình chọn nhất (21%) trong số những cái tên được nêu ra. Các vị trí tiếp theo thuộc về Haruki Murakami (16%), Philip Roth (6%)...
Kết quả khảo sát "Ai sẽ đoạt giải Nobel Văn học 2009?" do một trang web văn học tổ chức. |
"Nhưng bạn sẽ không bao giờ lường được quyết định của Viện Hàn lâm, đặc biệt, năm nay có một thư ký thường trực mới lên thay là Peter Englund", Eklund nói.
Không chỉ dẫn đầu các bình chọn trên mạng, Oz còn là nhà văn được giới cá cược đặt nhiều hy vọng nhất. Tác phẩm của ông từng được dịch ra 36 ngôn ngữ trên thế giới. Năm 2005, ông đoạt giải Văn học Goethe - giải thưởng được coi là uy tín và quan trọng chỉ sau Nobel. Năm 2007, ông trở thành thành viên Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Mỹ - nơi có khoảng 250 người từng đoạt giải Nobel thuộc các lĩnh vực khác nhau. Tháng 11/2008, Oz trở thành nhà văn Israel đầu tiên đoạt giải Heinrich Heine. Trong nhiều năm qua, ông liên tục được coi là ứng viên nặng ký của giải Nobel.
Nền văn học Mỹ và các nhà văn Mỹ cũng là chủ đề được quan tâm trong mùa giải năm nay, đặc biệt là trước những quan điểm hoàn toàn trái chiều của các thành viên Viện Hàn lâm. Năm ngoái, thư ký thường trực Horace Engdahl khẳng định, nền văn học Mỹ " thiển cận và cục bộ", "châu Âu mới là trung tâm của văn học thế giới". Năm đó, giải thưởng thuộc về Jean-Marie Gustave Le Clezio - một nhà văn châu Âu. Còn năm nay, Peter Englund - thư ký thường trực vừa lên thay Engdahl - lại cho rằng, ban giám khảo Nobel đã "quá thiên vị châu Âu", trong khi các nhà văn Mỹ "có rất nhiều người xứng đáng". Điều này khiến dư luận nghi ngờ, đây phải chăng là một phát biểu dọn đường để tôn vinh một nhà văn Mỹ. Thực tế, kể từ Tony Morrison (1993), đã không có thêm một nhà văn Mỹ nào giành được giải này suốt 15 năm qua. Vẫn được coi là một giải thưởng đầy tính chính trị, Ủy ban Nobel rất có thể sẽ có động thái đền bù cho nước Mỹ, nhằm vỗ về chính quyền mới của Obama - một vị Tổng thống " hay chữ" và rất quan tâm đến nghệ thuật.
(Nguồn: AP, Guardian)