Cuốn Tế bào gốc gồm 14 chương, được xuất bản tại Mỹ lần đầu vào năm 2013 với tên tiếng Anh Stem cells: an insider’s guide, trình bày thông tin đa dạng về thế giới tế bào gốc thông qua những kiến thức có được từ nghiên cứu thực tế của tác giả Paul Knoepfler, một nhà khoa học hoạt động năng nổ trong lĩnh vực này. Sách được hệ thống một cách khoa học và dễ hiểu, riêng với các miêu tả chuyên ngành, tác giả dùng từ ngữ gần gũi độc giả thay vì dùng nhiều thuật ngữ.
Bìa sách "Tế bào gốc". |
Theo tác giả, tế bào gốc là một dạng tế bào được sản sinh ra để dự phòng và thay thế các tế bào thông thường khi chúng bị bệnh hay chết. Cơ thể mỗi người có đến hàng nghìn tỷ tế bào, nhưng chỉ có vài chục triệu tế bào gốc để duy trì sức khỏe và tuổi thọ. Tiếp theo, sách điểm mặt từng loại tế bào gốc, đi sâu vào chức năng cũng như nhiệm vụ của chúng. Ông cũng phân tích vấn đề đạo đức xoay quanh việc ứng dụng và mua bán tế bào gốc. Ngoài ra, tác phẩm còn đề cập đến khía cạnh pháp lý trong việc thương mại hóa các sản phẩm tế bào gốc. Áp dụng tế bào gốc vào sinh sản vô tính người cũng là đề tài nóng hổi, gây nhiều tranh cãi về tính nhân đạo và thực tế. Cuối cùng, sách đặt ra những câu hỏi về việc tế bào gốc sẽ có quyết định gì cho tương lai loài người.
Hiện tại, nhiều nước nghiên cứu cũng như ứng dụng về tế bào gốc trong việc điều trị bệnh trên người, tạo nên một nền công nghiệp sinh học hấp dẫn. Ở Mỹ, ngoài những phòng thí nghiệm chuyên sâu, như phòng nghiên cứu tế bào gốc của đại học California, Davis - nơi tác giả Paul Knoepfler đang làm việc với vai trò trưởng nhóm nghiên cứu, những năm gần đây, tế bào gốc phát triển như một ngành thương mại mới mẻ nhưng rất đắt đỏ. Nhiều công ty không ngừng sản xuất thuốc điều trị bệnh, mỹ phẩm tế bào gốc, bên cạnh đó, các trung tâm y tế cũng rầm rộ quảng cáo dùng tế bào gốc để ngăn cản tiến trình lão hóa với giá cả lên đến hàng chục nghìn USD mỗi ca.
Ngoài việc được biết đến như một nhà nghiên cứu có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tế bào gốc, tiến sĩ Paul Knoepfler còn từng là một bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt dạng nặng, vì vậy, ông rất hiểu tâm lý của bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo kỳ vọng thế nào về các liệu pháp điều trị bằng tế bào gốc, ông chia sẻ.
Mặc dù công việc nghiên cứu, ứng dụng tế bào gốc vào y học chưa đạt được nhiều thành công. Nhưng vì lòng tham, nhiều trung tâm y tế trên thế giới vẫn không từ thủ đoạn để lôi kéo các bệnh nhân và khách hàng tham gia vào những chương trình điều trị kém chất lượng, tiêu tốn tiền bạc nhưng gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm. Trên quan điểm cá nhân, tác giả nêu ý kiến: "Là người thực tế, tôi biết có nhiều người khác sẽ ưu tiên chọn tiền bạc thay vì đạo đức, mặc cho bệnh nhân phải đối diện với những nguy cơ thương tổn hay chết người. Do đó, trách nhiệm của lĩnh vực tế bào gốc là phải thúc đẩy áp dụng việc áp dụng nguyên tắc đạo đức".
Paul Knoepfler sinh năm 1967, đang công tác tại Khoa Sinh học Tế bào và Giải phẩu Người, Trung tâm Bộ gene và Trung tâm Nghiên ứu Ung thư tại Đại học California, Davis, Mỹ. Cuốn sách mới nhất của ông mang tên MGO Sapiens The life – Changing science of designer babies.
Lê Hữu Nam