Tên sách: Đường đến Nhà Trắng
Tác giả: Roger Stone
Người dịch: Nguyễn Thanh Châu
Đường đến Nhà Trắng của Roger Stone - tác giả ăn khách của New York Times, cố vấn chính trị lâu năm kiêm bạn thân của Tổng thống Mỹ Donald Trump - là bản phân tích chuyên sâu lý giải việc chiến dịch tranh cử của Trump đã đi vào lòng người dân Mỹ, mang lại thắng lợi vượt ngoài mọi sự tưởng tượng.
Bìa sách "Đường đến Nhà Trắng". |
Cuốn sách gồm bốn phần. Phần một, Stone thuật lại tiến trình chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 vừa qua (bao gồm cả các vòng bầu cử sơ bộ và quá trình đề cử của cả hai đảng). Phần hai, Stone phân tích về các nguyên nhân dẫn tới chiến thắng của Donald Trump (nhưng thiên về lý giải vì sao Hillary Clinton thua cuộc hơn). Phần ba, Stone công kích các đối thủ chính trị của mình (chủ yếu là các nhân vật nắm giữ các thông tin mật của đảng Cộng hòa như Ted Cruz và cố vấn chiến dịch Ed Rollins, cũng như Corey Lewandowski, một người ủng hộ Trump nhiệt tình). Trong phần bốn, Stone đưa ra những lời giải đáp cho một số cáo buộc nghiêm trọng (bao gồm các nghi ngờ về quan hệ cha con giữa Bill Clinton và chàng thanh niên người Mỹ gốc Phi Danney Williams, những cáo buộc hình sự đối với Quỹ Clinton, hay những cáo buộc rằng Chánh Văn phòng của Hillary Clinton, Huma Abedin, làm gián điệp cho Saudi Arabia).
Stone lập luận chiến dịch tranh cử của Clinton đã không chịu rút bài học từ năm 2008, vẫn nhấn mạnh vào kinh nghiệm của ứng viên tổng thống vào thời điểm nước Mỹ cần một sự thay đổi. Cử tri bất mãn với hiện trạng đất nước không có gì thay đổi và với các chính trị gia sinh nghề tử nghiệp. Theo Stone, sai lầm cơ bản của "bộ sậu" Clinton nằm ở chỗ họ vẫn đinh ninh có trong tay sự ủng hộ như của Barack Obama trong hai kỳ bầu cử trước mà không nhận ra cử tri đang ngày càng thất vọng về tình trạng thu nhập giảm, “chảy máu” công ăn việc làm cho nước ngoài, những thất bại trong việc bắt Phố Wall phải chịu trách nhiệm cho sự tham lam của các tập đoàn, và nỗi lo sợ cho tương lai khi mà nhiều công dân Mỹ đang sắp đến tuổi nghỉ hưu... Những điều này quan trọng hơn là thứ chính trị "mật ngọt".
Thật mỉa mai khi một nhà đầu tư tỷ phú trong ngành bất động sản lại là ứng viên được hưởng lợi nhất từ bất bình của cử tri về khoảng cách thu nhập ngày càng gia tăng. Nhưng cử tri vốn đã thể hiện thái độ hoài nghi rất lớn dành cho các chính khách Washington - những người đã để cho những vấn đề này ngày càng trở nên tồi tệ hơn. Thấu hiểu tâm tư nguyện vọng của cử tri, Trump đã thu hút được sự ủng hộ từ cả phía những người đã ủng hộ Obama và Bernie Sanders trước đây.
Stone cũng giải thích vì sao quá trình thăm dò ý kiến cử tri lại sai lầm khi hoạt động dựa trên một giả định nhầm lẫn rằng tỷ lệ cử tri đi bầu sẽ khớp với dữ liệu nhân khẩu học như trong hai kỳ bầu cử trước. Tác giả cho rằng mô hình của cố vấn bầu cử Tony Fabrizio của Trump khớp với kết quả cuối cùng hơn, bởi Fabrizio đã nhìn ra cái mà những người khác không để ý. Fabrizio đã nhìn thấy con đường dẫn tới chiến thắng trong các bang công nghiệp vùng Trung Tây vốn trước kia vẫn bị bỏ qua, và ông đã khuyên Trump nên tập trung hơn nữa vào các bang này, một lời khuyên thể hiện năng lực dự đoán sắc sảo của Fabrizio.
Stone cũng bàn đến những vấn đề vẫn gây tranh cãi như những cáo buộc về sự can thiệp của Nga trong cuộc bầu cử, hay những thiên kiến của giới truyền thông chính thống. Hiệu ứng của các nguồn tin tức trên Internet đã bị đánh giá thấp. Trump đã thể hiện khả năng thiên tài khi có thể làm đổi hướng mọi câu chuyện “trong chưa đầy 140 ký tự” qua những dòng trạng thái của ông trên Twitter.
Trong Đường đến Nhà Trắng, Stone tiết lộ những “chuyện bếp núc” khi chiến dịch của Trump dùng đòn bẩy là sự bất mãn của “những người Mỹ bị lãng quên” và sử dụng chiến dịch vận động cơ sở bằng phương pháp du kích để cạnh tranh với cỗ máy chính trị trơn tru, nặng trĩu các khoản đầu tư của Clinton.
Một điểm yếu trong cuốn sách là Stone liên tục chỉ ra những điểm tiêu cực khi Đảng Dân chủ chọn Hillary làm ứng viên (đây cũng là một điểm trọng tâm của sách) nhưng lại nói rất ít về những điểm tích cực của Trump. Stone chỉ kết luận đơn giản: Trump là người chiến thắng. Ông cũng cảnh báo nếu Trump không tránh xa giới chính khách lão làng ở cả Washington và trong Đảng Cộng hòa để gần gũi hơn với các nhà tư tưởng mới mẻ, không có động cơ thúc đẩy từ cả Washington lẫn Phố Wall, khả năng thành công của Trump sẽ bị hạn chế đi. Ông ví Trump với Harry Truman, người đã bỏ ngoài tai những lời dự đoán rằng ông không thể thắng cử, và giành chiến thắng chỉ nhờ tài ăn nói và lắng nghe những điều cử tri bày tỏ chứ không nói cho cử tri biết họ nên nghĩ thế nào.
Cuốn sách này có thể chọc giận những người ủng hộ Clinton và những người phản đối Trump. Tuy nhiên, với những ai đủ dũng cảm để có cái nhìn khách quan, không thiên vị đối với những gì đã xảy ra, với mong muốn rút kinh nghiệm từ quá khứ, sách sẽ là một bản phân tích góp phần kiến giải vì sao chiến dịch của Trump có thể giành thắng lợi trước khả năng thất bại nhãn tiền như vậy.
Khánh Trang