Liên hoan chèo toàn quốc về đề tài hiện đại diễn ra từ 26/11 đến 4/12 đã trao ba huy chương vàng cho các vở Quan lớn về làng (Đoàn chèo Hà Nội), Giếng thơi trong lòng thành phố (Đoàn chèo Trung ương) và Đất làng (Đoàn chèo Thái Bình). Quốc Anh vào vai chính của Quan lớn về làng - một tên trộm nợ như chúa chổm, chạy đến một làng nọ, được các chức sắc tưởng nhầm là quan thanh tra, tha hồ cung phụng, nịnh nọt. “Quan rởm” đúng với chất của Quốc Anh nên anh diễn mà như không diễn, vào vai rất nhẹ nhàng và ngọt.
Nghệ sĩ Mạnh Hùng, Thu Hằng vào vai vợ chồng quan huyện nịnh nọt tên quan giả do Quốc Anh thủ vai. |
Tuy nhiên, Quốc Anh cũng gặp không ít khó khăn vì trước đó anh đã hóa thân quá xuất sắc vào vai Nguyễn Trãi trong Oan khuất một thời. Phải vất vả lắm anh mới làm cho khán giả quên được một Quốc Anh chuyên vai đểu để quen với một chí sĩ anh hùng, giờ lại phải trở về chất cũ. “Vai Nguyễn Trãi và vai quan rởm trái ngược nhau hoàn toàn về tính cách. Tôi phải diễn sao cho nó tách bạch hẳn. Rất may tôi được thầy Doãn Hoàng Giang rất tin tưởng. Thầy bảo tôi làm được và tôi cứ thế cố gắng theo” - Quốc Anh chia sẻ.
Trong buổi ra mắt tối 30/11 tại thành phố Thái Bình, Quan lớn về làng đã gây sốt cho khán giả. Toàn bộ hai tầng của nhà hát chật kín người, các lối đi giữa các hàng ghế, hai bên tường khán giả đứng ngồi chật như nêm, hai bậc lên xuống sân khấu bên cánh gà cũng chật cứng người, thậm chí ngay cả phía trước bàn Ban giám khảo cũng đã được khán giả sử dụng thành chỗ ngồi xem. Khi vở diễn kết thúc, những tràng pháo tay nổ ra như sấm. Quốc Anh được Ban giám khảo chấm cho số điểm cao nhất trong tổng số diễn viên tham gia liên hoan, kèm theo huy chương vàng. Chiếc huy chương này nâng tổng số huy chương của Quốc Anh lên con số 10. “Thế là tôi đã thừa Huy chương để xét tặng NSND rồi đấy, nhưng xét về tuổi thì còn thiếu 8 tháng so với quy định nên vẫn là NSƯT. 52 tuổi mới đỗ thủ khoa” - Quốc Anh hài hước.
Lột tả tinh tế tâm trạng nhân vật khi vào vai vợ, con quan huyện, Thu Hằng (phải) và Thu Huyền (trái) cũng giành Huy chương vàng. |
Ngoài Huy chương vàng cho Quốc Anh, Quan lớn về làng còn đem lại hai huy chương vàng cá nhân cho NSƯT Thu Huyền và nghệ sĩ Thu Hằng, nâng tổng số huy chương vàng cá nhân của Đoàn Hà Nội lên 6. Đoàn cũng giành được 7 huy chương bạc và trở thành đoàn thành công nhất tại Liên hoan chèo toàn quốc năm nay khi chiếm tới 25% số giải thưởng.
Đây là lần đầu tiên một liên hoan chèo về đề tài hiện đại được tổ chức, thu hút 13 đoàn chèo cả nước tham gia. 16 vở diễn tranh tài tại liên hoan hoàn toàn khác biệt về nội dung, dụng ý nghệ thuật, trong đó có nhiều vở vừa được dựng. Bên cạnh các đoàn mạnh như đoàn Trung ương, Tổng cục hậu cần, Thái Bình, Hà Nội nhiều đoàn bị yếu đi vì thế hệ diễn viên trẻ chưa kịp trưởng thành thay thế lớp đàn anh. Việc huy chương được trao cho những tên tuổi quen thuộc đã thể hiện điều này. “Chèo là nơi ‘bánh đúc bày sàng’- thực lực của ai đến đâu, khán giả nhìn vào thấy rõ ngay. Những diễn viên trẻ còn thiếu chất sáng tạo và sự hăng say với nghề nên những người như chúng tôi phải nhủ mình cố gắng để lớp đàn em nhìn vào phấn đấu” - Quốc Anh tâm sự.
Quan lớn về làng của Tiến sĩ Phạm Quang Long (Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao Du lịch Hà Nội), mượn một ý kịch của Đại văn hào Nga Gogol, do NSƯT Xuân Hanh chuyển thể chèo và NSND Doãn Hoàng Giang làm đạo diễn. Chuyện xảy ra vào những năm trước Cách mạng tháng Tám 1945 tại một địa phương giả định. Có 2 kẻ cắp bị nợ như “chúa chổm”, lang bạt đến một huyện lị định “khoắng” một mẻ trả nợ. Tại đây, hai tên này vô tình trở thành “khách Vip”, khi các quan lớn nhỏ nghe có một vị quan thanh tra trên Trung ương đóng giả dân thường về huyện kiểm tra. Nghe ngóng được thông tin này, hai tên ăn cắp ngay lập tức nhận mình là “Vip”. Vợ chồng quan huyện lên tận nơi trú ngụ của chúng, rước về nhà mình hầu hạ nhằm chạy tội cho các quan lớn bé trong huyện. Câu chuyện hài hước bắt đầu từ đây. Tại nhà quan huyện, hàng ngày có rất nhiều quan lại dẫn vợ đến để đút lót bằng tiền, vàng và các sản vật quý giá cho “quan tranh tra”. Và cũng mượn ý “ra oai” của quan thanh tra, bộ mặt các quan lớn nhỏ trong huyện đã lộ ra cùng vô vàn điều tồi tệ. Quan tế bần thì ăn tiền từ thiện để dân đói nghèo càng khổ cực, quan lục lộ thì ăn tiền dự án sửa chữa để đường đi ngày càng nhiều ổ voi, ổ chuột; quan địa bạ thì ăn chặn đất đai chia nhau cho các quan trong huyện, quan đốc học thì để dân nghèo thất học vì ăn hết tiền của nhà nước chi cho việc chấn hưng giáo dục… |
Ngọc Trần
Ảnh: Ngô Kan