"Có người nói rằng, chúng tôi là những con buôn nghệ thuật, dùng âm nhạc truyền thống để kinh doanh. Tôi buồn chứ. Nhưng chỉ là thời gian đầu. Lâu rồi thành quen. Mình dùng kiến thức được học, năng khiếu của bản thân nuôi sống mình thì có gì sai? Mà hơn hết, chúng tôi tìm ra cách chủ động để thể hiện đam mê và góp phần quảng bá loại hình âm nhạc dân tộc", NSƯT Tuyết Mai chia sẻ.
Vợ chồng NSƯT Tuyết Mai - Đinh Linh giới thiệu về nguồn gốc và đặc tính của từng loại đàn trước khi biểu diễn. |
Ngôi nhà nhỏ được đặt tên TrucMai House (104 Phạm Viết Chánh, phường 19, quận Bình Thạnh, TP HCM), là nơi 2 vợ chồng, cùng được Nhà nước phong tặng danh hiệu NSƯT, thoải mái biểu diễn những ngón nghề có được qua quá trình đào tạo bài bản tại Nhạc viện Hà Nội cùng thời gian tự mày mò học hỏi. Hơn 20 loại đàn được trưng bày trong một không gian nhỏ, có thể tìm thấy hầu hết nhạc cụ dân tộc quen thuộc: đàn tranh, tam thập lục, Klongput, T'rưng, sáo tre, sáo trúc... Ngoài việc được thưởng thức chính chủ nhân biểu diễn một số trong các loại nhạc cụ này, khách đến thăm nhà có thể đặt bất cứ câu hỏi nào về nguồn gốc, xuất xứ và đặc tính của từng loại, bởi cảm giác gần gũi, thân mật như đang thư giãn tại nhà là tiêu chí phục vụ mà cả hai người chọn.
Nhận được bất cứ câu hỏi nào về nhạc cụ dân tộc, nhất là từ khách quốc tế, luôn là niềm vui xen lẫn tự hào của NSƯT Tuyết Mai. Bằng vốn kiến thức của mình, chị cố gắng truyền đạt để họ hiểu và thỏa mãn phần nào ý thích mới mẻ này. Chị chia sẻ thêm, vui nhất là nhận được những phản hồi tích cực của khách. Họ về nước và email để chia sẻ cảm xúc cũng như hứa hẹn giới thiệu cho bạn bè cùng biết và ghé thăm nếu có du lịch đến Việt Nam.
Hướng dẫn tận tình khách du lịch chơi đàn Klongput. |
Tuy nhiên, tạo nên không gian âm nhạc như thế không đơn giản. NSƯT Tuyết Mai kể lại quãng thời gian đầu khó khăn khi 2 vợ chồng vào Nam lập nghiệp: "Năm 1992, chúng tôi từ Nhà hát ca múa Việt Nam chuyển vào Nhà hát ca múa nhạc Bông Sen. Tuy may mắn có nơi công tác ổn định, nhưng để mưu sinh cũng như thực hiện mong muốn quảng bá rộng rãi thể loại nhạc mình yêu thích, hai vợ chồng phải tự thân vận động. Có thể nói, chúng tôi là người đầu tiên tìm đến mô hình biểu diễn nhạc cụ dân tộc trong các nhà hàng, rồi dựng nên phòng biểu diễn ở dinh Thống Nhất (TP HCM). Sau bao năm dành dụm, chúng tôi có được nơi chốn ổn định tại chính căn nhà của mình, TrucMai House vào năm 2004".
Gần 17 năm miệt mài con đường đã chọn, điều quan trọng mà vợ chồng NSƯT Tuyết Mai lấy làm an ủi là biết được, vẫn có một số không nhỏ khán giả rất đam mê và thích tìm hiểu các loại nhạc cụ dân tộc Việt Nam. Hơn nữa, lòng đam mê của họ còn truyền sang cả 2 cậu con trai. Cả 2 cũng góp công đệm đàn với cha mẹ trong các buổi diễn cho du khách. Riêng cậu út Đặng Nhật Minh (13 tuổi) đang theo học môn sáo trúc tại Trung Quốc.
Khách nước ngoài mê say theo dõi phần biểu diễn của hai vợ chồng. |
Niềm đam mê không ngừng tại đó. Sau 5 năm tồn tại, TrucMai House đang được chủ nhân của nó lên ý tưởng để trở thành một câu lạc bộ của những người đam mê âm nhạc truyền thống Việt. Hiện tại, NSƯT Tuyết Mai đang tiến hành các buổi dạy thử nghiệm cho một số sinh viên và khán giả tại nhà vào các buổi sáng, tối thứ bảy và chủ nhật. "Tôi muốn ngày càng có nhiều bạn trẻ Việt Nam tìm đến với âm nhạc truyền thống. Ngoài việc quảng bá, cá nhân tôi muốn câu lạc bộ còn là nơi giúp giữ gìn bản sắc dân tộc bằng âm nhạc", chị nói.
Sinh trưởng trong gia đình nghệ thuật, niềm đam mê âm nhạc truyền thống hình thành trong lòng nghệ sĩ Tuyết Mai từ nhỏ. Khoảng 10 tuổi đầu, chị đã bắt đầu đời sống sinh viên ở Nhạc viện Hà Nội, vừa học phổ thông vừa đeo đuổi chuyên ngành đàn tam thập lục. Năm 1988, kết thúc 13 năm (có 2 năm vượt cấp) ở trường, chị được nhận vào công tác tại Nhà hát ca múa nhạc Việt Nam. Tại đây, chị kết hôn với nghệ sĩ Đinh Linh, đồng nghiệp cũng là bạn học cùng khoa ở Nhạc viện. Năm 1992, sau khi sinh con đầu lòng, hai vợ chồng Tuyết Mai - Đinh Linh chuyển vào Nam lập nghiệp. Họ tiếp tục công tác tại Nhà hát ca múa nhạc Bông Sen (TP HCM). Cả hai cùng được Nhà nước phong tặng danh hiệu NSƯT vào năm 2007. Ngoài ra, nghệ sĩ Tuyết Mai còn có thêm bằng Đại học Thanh nhạc và Thạc sĩ Sư phạm Âm nhạc dân tộc. Hiện tại, NSƯT Tuyết Mai tiếp tục ở Nhà hát ca múa nhạc Bông Sen biểu diễn, nghiên cứu, còn NSƯT Đinh Linh tách khỏi cơ quan để tự do thực hiện những dự án riêng theo chuyên ngành sáo được học. Xem vợ chồng NSƯT Tuyết Mai - Đinh Linh biểu diễn: |
Bài và ảnh: Nhiêu Huy