Kéo dài gần 3 giờ đồng hồ, Chiếc áo thiên nga mang đến cho người xem nhiều đợt cảm xúc khác nhau.
Theo truyền thuyết và sử cũ, Triệu Đà, vua nước Nam Việt tại xứ Phiên Ngung, nhiều lần sang đánh chiếm Âu Lạc của Thục Phán An Dương Vương đều bại trận. Triệu Đà nảy ra mưu kế kết tình thông gia khi hỏi cưới người con gái xinh đẹp của Thục Phán là nàng Mỵ Châu của An Dương Vương cho Trọng Thủy, con trai mình. Khi Trọng Thủy nắm được bí mật quân sự của Âu Lạc, Triệu Đà mang quân đánh chiếm nước này. Âu Lạc suy vong, trên đường tháo chạy, An Dương Vương được thần Kim Quy báo cho biết sự phản bội của con gái. Mỵ Châu chết đi nhưng mối tình đẹp giữa nàng và Trọng Thủy vẫn được nhắc đến muôn đời sau. |
So với huyền sử, kịch bản vở diễn của tác giả Lê Duy Hạnh, chuyển thể Hoàng Song Việt thay đổi vài tình tiết. Như chiếc áo lông ngỗng nổi tiếng của nàng Mỵ Châu đổi bằng chiếc áo thiên nga sang trọng. Hay tấm lòng chung tình của chàng Trọng Thủy được khắc họa đậm nét hơn. Không có cảnh Trọng Thủy đánh cắp nỏ thần, hoặc cố tình khai thác bí mật quân sự từ người vợ ngây thơ mà chỉ có các cảnh hai người tự tình, thể hiện tình cảm luyến ái đậm đà của tình yêu đôi lứa.
Tội ác "tình báo" của xứ Phiên Ngung được giao vào tay viên đại thần gian hiểm. Chính viên đại thần lén nắm mọi binh cơ của Âu Lạc, vốn đang an hưởng thanh bình sau giai đoạn dài chiến tranh và hoàn toàn mất sức đề kháng trước kẻ thù. Nàng Mỵ Nương xinh đẹp với tấm lòng "sáng hơn vầng trăng, rộng hơn biển cả", cùng chàng thái tử một mực "giữ giá trị thiêng liêng của hai chữ chung tình", chỉ là hai con cờ của cuộc hôn nhân sắp bày mưu kế.
Láy đi láy lại trong các trường đoạn của vở cải lương là bài hát Biệt ly: "Đôi cánh thiên nga có cặp có đôi, một con mất đi con kia thiết gì sự sống". Các ca sĩ như Thanh Thúy, Đức Tuấn, Hồ Ngọc Hà, Phương Thanh, Lương Chí Cường... không chỉ hát mà còn diễn rất hài hòa với các nghệ sĩ cải lương.
Đôi thiên nga chung tình Trọng Thủy (Kim Tử Long) - Mỵ Châu (NSƯT Thoại Mỹ). Bên phải là ca sĩ Phương Thanh hóa thân thành tâm hồn của nàng Mỵ Châu. |
Nhiều nghệ sĩ làm khán giả thật sự xúc động khi họ "đốt cháy" mình qua nhân vật. Cảnh quận chúa Hoàng Dung (Trinh Trinh) của nước Nam Việt lê gối, nắm đầu dây roi xin Triệu Đà tha tội bất tuân lệnh cha của Trọng Thủy (Kim Tử Long) là một lớp diễn rất thành công.
Vai đại thần Nhan Tấn của NSND Diệp Lang thể hiện "chất lượng vàng" của thế hệ cải lương vang bóng. Khi Nhan Tấn rít lên: "Ai cũng ngỡ chiến tranh đến trong gươm trong giáo, nhưng không ngờ chiến tranh còn đến trong ngọc trong vàng". Hay khi Triệu Đà (NSƯT Thanh Tòng) hùng hổ gầm gào vì "nghịch tử", người xem phải lạnh mình trước cái ác của mưu đồ chính trị.
Có mặt ở hàng ghế khán giả, ông Phan Quốc Hùng, Giám đốc nhà hát cải lương Trần Hữu Trang, cho biết, ông rơi nước mắt khi các nghệ sĩ diễn hết sức mình như thế, dù họ đều thấm mệt sau một quá trình rất dài diễn tập trước đó.
Quận chúa Hoàng Dung (Trinh Trinh, phải) van xin Triệu Đà tha mạng cho Trọng Thủy. |
Trong suốt vở diễn dài hơi, điều làm khán giả hài lòng nhất là được thỏa mãn phần nhìn lẫn phần nghe (âm nhạc). Nhạc sĩ Trần Vương Thạch chịu trách nhiệm viết tổng phổ cho dàn nhạc giao hưởng Chiếc áo thiên nga, còn nhạc sĩ Đức Trí tham gia biên soạn các câu cải lương Hồ Quảng và kinh kịch cho vở diễn.
Thiết kế sân khấu hài hòa giữa điện ảnh, hội họa, phông nền lớn phía sau là những cành mai vàng, rừng tre trúc, đại dương, bầu trời xanh với bầy thiên nga trắng bay nhấp nhô... cùng với mô hình Cổ Loa thành của kiến trúc sư Nguyễn Minh Tuấn tạo nên sân khấu rực rỡ, tráng lệ.
Phần trang phục của diễn viên chính lẫn những vai phụ thoáng qua được đầu tư rất đẹp, đặc biệt là trang phục của Mỵ Châu và Trọng Thủy, từ mũ mão, khiên ngực, nút áo bằng đồng được thiết kế cầu kỳ và ấn tượng.
Cảnh kết huy hoàng kết thúc vở diễn. Mỵ Châu - Trọng Thủy bay lên cùng đàn thiên nga trong tiếng hát tiễn biệt của dàn đồng ca. |
Tuy vậy, vẫn có những hạt sạn lọt vào vở diễn hoành tráng khi phần âm thanh trong cảnh tấu hài của Tấn Beo và Việt Hương trục trặc liên tục làm hiệu ứng sân khấu trong cảnh này bị giảm rõ rệt.
Anh Đinh Việt, một khán giả trẻ, nhà ở Gò Vấp, nhận xét: "Tôi bất ngờ khi phần cuối vở cải lương không có cảnh rùa thần nổi lên và nói cho Thục Phán An Dương Vương biết: "Giặc ở sau lưng nhà vua đó!", mà lại để cho nhà vua tự nhận ra và giết con gái mình. "Cảnh Thục Phán trầm mình dưới đại dương và in bóng lồng lộng trên biển rất đẹp nhưng lại thiếu tiếng sóng biển ầm ào, mà chỉ có màn hình trơ nên cảm giác bi hùng chưa được đẩy đến tận cùng", anh Việt góp ý.
Một khán giả lớn tuổi khác thì cho biết: "Thật sự tôi chưa nghe rõ hết lời ca tiếng hát của các diễn viên vì âm nhạc có phần át lời. Nhưng mỗi năm được thấy cải lương xuất hiện rực rỡ, đầu tư độc đáo như thế này là ấm lòng rồi".
Chiếc áo thiên nga còn đến với khán giả đêm nay và đêm mai tại sân vận động quân khu 7, TP HCM. Giám đốc Phan Quốc Hùng cho biết, Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang đang nỗ lực tìm kiếm tài trợ để sau 3 đêm diễn tại TP HCM, Chiếc áo thiên nga có đủ điều kiện lưu diễn tại Hà Nội, Nha Trang và Cần Thơ.
Vài con số liên quan đến vở cải lương "Chiếc áo thiên nga": - 600 triệu đồng là tổng số tiền các công ty, đơn vị kinh doanh góp phần tài trợ cho Chiếc áo thiên nga. - 100 bộ trang phục cho vở diễn với sự xuất hiện của 15 diễn viên chính, và hơn 200 bộ trang phục cho quân lính hai phe Triệu Đà và An Dương Vương đều do nhà thiết kế Sỹ Hoàng thực hiện - 10 ca sĩ của các dòng nhạc khác nhau tham gia vào vở diễn, gồm có: Phương Thanh, Thanh Thúy, Ngọc Tuyền (vai Mỵ Châu), Hồ Ngọc Hà (vai Hoàng Dung), Phạm Anh Khoa (vai Triệu Đà), Đức Tuấn, Ngọc Ánh Idol (vai Trọng Thủy), Lương Chí Cường (vai An Dương Vương), Minh Thuận (vai Nhan Tấn), Kỳ Phương (vai Cao Thục)... |
Bài, ảnh: Thoại Hà