Tác giả Vũ Đức Phương năm nay 54 tuổi, sống tại thị trấn Phát Diệm, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình. Ông vốn là một thương binh, vì yêu thích chụp ảnh nên đã theo đuổi và biến nó thành nghề kiếm sống, đồng thời thỏa ước mơ sáng tạo. Hiện ông là hội viên Hội nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, hội viên Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Ninh Bình.
Nghệ sĩ nhiếp ảnh Đức Phương. Ảnh: NVCC. |
Tại Cuộc thi Ảnh Nghệ thuật VnExpress 2014, Vũ Đức Phương gửi tới gần 100 tác phẩm, trong đó có 16 bức ảnh vượt qua vòng sơ loại và là tác giả có số lượng ảnh qua sơ loại lớn nhất. Ông cho biết đây chỉ là số ít trong hàng chục nghìn file ảnh số và ảnh phim mà ông đã thực hiện.
Theo Vũ Đức Phương, ông đến với nhiếp ảnh rất tình cờ. Năm 1990, người bạn hàng xóm mở một hiệu ảnh tại nhà. Sau nhiều lần tò mò sang chơi và quan sát công việc của bạn, Vũ Đức Phương bắt đầu tìm hiểu về khái niệm nhiếp ảnh. Niềm yêu thích bắt đầu trỗi dậy. "Một lần, tôi về nhà hỏi vợ có tiền không. Vợ hỏi, 'anh làm gì?'. Tôi bảo, 'để mua máy ảnh'. Vợ tôi ngạc nhiên, tròn xoe hai mắt, nhưng rồi cũng chiều chồng đưa hai chỉ rưỡi vàng đem bán. Lên Hà Nội, tôi vay tiếp mấy người bạn cho đủ để mua máy ảnh thương hiệu Pentax. Mua xong, được người bán máy chỉ bảo cho vài thao tác, tôi mua liền hai cuộn phim, lôi bạn ra bờ hồ Hà Nội chụp. Cuộn phim 36 kiểu, tráng phim làm ảnh được 14 kiểu, như vậy là thành công rồi. Tôi nán lại chỗ anh bán máy, nhờ anh ấy chỉ thêm cho vài nét cơ bản rồi tạm biệt các bạn ra xe về quê", Vũ Đức Phương kể về cơ duyên đến với nhiếp ảnh của mình.
Về quê, ông bắt đầu mày mò chụp ảnh. Ở Ninh Bình thời đó có quan niệm nhiếp ảnh phải là nghề cha truyền con nối. Vì thế, khi Vũ Đức Phương quyết định theo con đường này, không mấy người trong gia đình ủng hộ ông. Những người đi trước trong nghề thì tỏ ý khinh chê. Vũ Đức Phương nhờ người em ở Sài Gòn gửi tài liệu nhiếp ảnh cơ bản viết bằng tay cho ông học. "Vớ được bảo bối, tôi ngày đọc, đêm đọc và nghiền ngẫm. Tôi đóng cửa lại một mình đứng tập ngắm, rồi soi gương xem mình có ra dáng anh thợ chụp ảnh không. Tôi bắt hai con trai ra làm mẫu, loay hoay chụp gần hết hai cuộn phim. Phim tráng hỏng gần hết. Tôi quá thất vọng. Hỏi những người đi trước, họ đều không nói mà chỉ cười khẩy", tác giả nhớ lại những gian nan buổi ban đầu.
Sau lần đó, ông lại khăn gói một chuyến đi Hà Nội, gặp người thầy đầu tiên là anh bán máy. Lôi sản phẩm trong túi là một mớ phim và ảnh hỏng ra, người này lắc đầu nói với ông "phim non" rồi giải thích thêm kinh nghiệm. Vũ Đức Phương về quê, tiếp tục mày mò, cho đến khi tay nghề thành thạo, bắt đầu mang máy đi làm dịch vụ, có tiền và dần được mọi người khen ảnh đẹp. "Nghĩ lại lúc cơ cực, tôi cố làm bằng được. Ảnh ngày một đẹp, đẹp rồi nghĩ làm đẹp hơn, rồi nghĩ đến nghệ thuật và gắn bó cho đến bây giờ", ông nói.
"Lời nguyện cầu" của tác giả Vũ Đức Phương giành Huy chương Vàng PSA (Hội Nhiếp ảnh Mỹ) trong cuộc thi ảnh quốc tế kỹ thuật số CIRCUIT lần thứ 3 năm 2011 do Hội Bạn ảnh quốc tế (ICS) tổ chức. |
Tác giả cho biết, ông đã tham gia hàng trăm cuộc thi ảnh và giành nhiều giải thưởng. Ông nhận bốn Huy chương vàng tại các cuộc thi ảnh quốc tế của Mỹ, Thụy Điển, Ấn Độ, Trung Quốc và bằng danh dự các nước. Ông cũng từng đoạt giải nhất, giải nhì cuộc thi Khoảnh khắc Việt Nam cùng một số giải thưởng trong nước. Hàng trăm tác phẩm của ông được treo tại các triển lãm khắp cả nước và tỉnh nhà. "Ảnh nghệ thuật đã luôn đồng hành với cuộc sống của tôi, tôi chụp đến khi nào không còn sức khỏe thì thôi".
Tham gia cuộc thi Ảnh nghệ thuật VnExpress, Vũ Đức Phương muốn công bố những tác phẩm của mình ra sân chơi lớn, đồng thời mong được giải thưởng, được đi nước ngoài. Tác giả chia sẻ, ông không nghĩ mình là người gửi nhiều ảnh và được chọn nhiều như thế. "Có lẽ nhiều tác phẩm của tôi phù hợp với tiêu chí, chủ đề của cuộc thi", ông cho hay.
16 tác phẩm vượt qua vòng sơ loại của Vũ Đức Phương (Chiều về, Xóm vắng, Lúa về làng, Ngày mùa ở làng tôi, Về miền cổ tích...) đều cho thấy hình ảnh làng quê thanh bình. "Giữa cuộc sống đang đô thị hóa, ngày một đổi thay, con người đang rất cần những gì yên ả, bình dị mà thân thương. Tôi thích chụp ảnh làng quê và cuộc sống đời thường, bởi chỉ có nhiếp ảnh mới lưu giữ lại những hình ảnh thân quen, trìu mến sau này sẽ không còn nữa. Mặt khác, tôi cũng là con người sinh ra, lớn lên ở quê".
Miền quê Ninh Bình đã đi vào nhiều tác phẩm của ông với khung cảnh yên bình, những con người hiền lành, chân chất. "Họ là những hình ảnh sống động của cuộc sống. Họ là những bài ca dao của miền quê yêu dấu. Tôi chụp bằng trái tim và tình yêu dành cho quê tôi", tác giả nói.
Tác phẩm "Đến trường" của Vũ Đức Phương đăng trong Cuộc thi Ảnh Nghệ thuật VnExpress 2014. |
Để có nhiều tác phẩm, ông phải đi rất nhiều nơi và chớp mọi thời cơ để ghi lại các khung cảnh. Ông kể, có lần ông cùng cả đoàn văn nghệ sĩ Ninh Bình đi sáng tác tại một điểm trường ở huyện Thanh Thủy, Hà Giang. Trong lúc mỗi người một hướng, ông phát hiện mấy em học sinh đang đi trên ruộng lúa vàng ruộm. "Tôi chạy như bay trên một con dốc, văng cả giày, ngã quỵ xuống bờ ruộng. Dù đau và lấm bẩn, tôi vẫn cố gắng bò dậy bấm vài kiểu không lỡ các em đi qua mất". Bức ảnh "Đến trường" ra đời.
Tác giả chia sẻ, hiện tại ông chụp bằng máy ảnh Nikon D200 mua lại từ một người bạn. Ông chọn cho mình lối đi riêng, tránh sự trùng lặp, xử lý ánh sáng và tình huống linh hoạt, có tầm quan sát nhanh, đặt vấn đề đúng trọng tâm cho mỗi bức ảnh. Theo Vũ Đức Phương, một bức ảnh phong cảnh đẹp cần rất nhiều yếu tố: thiên thời, ánh sáng, bố cục, sự kiên nhẫn chờ đợi, sáng tạo và thêm một chút may mắn. Ông Phương cho rằng, ảnh phong cảnh là thể loại dễ chụp nhưng khó đẹp.
Một số bức ảnh của tác giả Vũ Đức Phương trong Cuộc thi Ảnh Nghệ thuật VnExpress 2014
Cuộc thi Ảnh Nghệ thuật VnExpress 2014 do báo VnExpress và Bộ Văn hoá Thể thao Du lịch đồng tổ chức, nhằm phát hiện, tôn vinh các tác phẩm nhiếp ảnh xuất sắc, mô tả đất nước, cuộc sống và con người Việt Nam. Cuộc thi bắt đầu từ ngày 28/8 và sẽ ngừng nhận bài dự thi vào 12h00 ngày 27/10.
Kết quả chung cuộc sẽ được công bố vào tuần cuối cùng của tháng 11. Cuộc thi trao hai giải nhất, hai giải nhì, hai giải ba, chia đều cho hai thể loại (Phong cảnh và Khoảnh khắc cuộc sống). Trong đó, mỗi giải nhất trị giá 150 triệu đồng, giải nhì trị giá 50 triệu đồng và giải ba trị giá 25 triệu đồng. Cuộc thi cũng trao 8 giải bình chọn qua Facebook, mỗi giải là một voucher khách sạn trị giá 5 triệu đồng. Tổng giá trị giải thưởng lên tới 500 triệu đồng.
Cuộc thi có sự tài trợ của Công ty du lịch TransViet Travel, Công ty Schmidt Marketing, Hệ thống đặt phòng trực tuyến iViVu.com.
Song Ngư