‘Happy Together’, một tình yêu đồng tính kinh điển

Phần lớn câu chuyện của Happy Together xảy ra tại Buenos Aires, thành phố được mệnh danh là Paris của Nam Mỹ, thủ đô của Argentina. Lê Diệu Huy (Lương Triều Vỹ) và Hà Bảo Vinh (Trương Quốc Vinh) cùng nhau bỏ lại Hong Kong để tìm đến một nơi hoàn toàn xa lạ với hy vọng củng cố mối quan hệ tình cảm vốn nhiều sóng gió của họ.

Tuy nhiên, đôi tình nhân nhanh chóng chia tay, đường ai nấy đi ngay khi đang trên đường tới thác Iguazu. Mỗi người tìm một cách khác nhau để tồn tại và vượt qua nỗi cô đơn nơi đất khách quê người. Diệu Huy cố gắng tìm một công việc ổn định, kiếm tiền để trở về Hong Kong trong khi Bảo Vinh lang chạ với đủ loại đàn ông và luôn tìm cách làm tổn thương Diệu Huy. Cả hai bị cuốn vào một vòng xoáy chia tay - tái hợp trong đó họ vừa yêu nhau say đắm, vừa hành hạ lẫn nhau.

Happy Together là một bộ phim nhiều tâm trạng, ít tình tiết, nhịp phim chậm, câu chuyện rời rạc. Nói cách khác, nếu bạn là người hay sốt ruột thì đừng xem phim của Vương Gia Vệ. Tuy nhiên, đối với những khán giả đã trót say mê phong cách làm phim của ông, Happy Together sẽ để lại một thứ dư vị đặc biệt, không gì sánh nổi. Với Happy Together, nói một cách hình tượng, Vương Gia Vệ đã thực sự khiến cho nỗi sầu muộn nở hoa.

Bộ phim quy tụ được hai gương mặt đã trở thành huyền thoại của điện ảnh Hoa ngữ - Trương Quốc Vinh và Lương Triều Vỹ.

Vai diễn Bảo Vinh dường như "được đo ni đóng giày" cho riêng Trương Quốc Vinh vì có nhiều nét rất giống với anh ngoài đời thật. Sự tương đồng lớn đến nỗi, có nhiều người nhận xét, Trương Quốc Vinh chẳng phải cố gắng gì, chỉ cần là chính mình thôi cũng đủ. Quốc Vinh sở hữu gương mặt trẻ thơ, nhạy cảm cùng với đôi mắt rất buồn. Nhân vật của anh có tính cách thất thường, không ổn định, có xu hướng tự hủy hoại bản thân và thích làm tổn thương người khác. Từ ánh mắt, khóe môi, dáng cầm thuốc của anh đều lột tả được sự cô đơn cùng nỗi khao khát được yêu thương, được chú ý. Dường như đối với con người này, yêu thương bao nhiêu cũng là chưa đủ.

Lê Diệu Huy, nhân vật của Lương Triều Vỹ nhẫn nại và chịu đựng hơn. Ánh mắt của anh vừa trầm tư, u sầu, vừa ẩn chứa những nét dữ dội, thô bạo. Anh có một đôi mắt biết nói với cái nhìn mạnh mẽ có sức cô đặc không gian lại, khiến khán giả không thể rời mắt khỏi màn hình. Với vai diễn này, anh nhận được giải thưởng điện ảnh Hong Kong cho "Nam diễn viên xuất sắc".

Happy Together đan xen những thước phim đen trắng và những thước phim màu như một cách thể hiện sự đan xen giữa hồi tưởng và hiện tại. Bộ phim ám ảnh với nhiều cảnh quay ấn tượng, giàu tính ẩn dụ.

Đáng nhớ nhất có lẽ là cảnh quay đẹp đến nghẹt thở ở thác nước Iguazu, nơi mà Lê Diệu Huy và Hà Bảo Vinh từng định đến cùng nhau. Ngọn thác ẩn trong mình truyền thuyết về sự nổi giận của một vị thần bị thiếu nữ khước từ tình yêu đã trừng phạt đôi tình nhân trẻ bằng cách xẻ đôi dòng sông và biến họ thành những ngọn thác. Theo một nghĩa nào đó, Diệu Huy và Bảo Vinh cũng đã bị dồn đuổi đến mức dắt díu, kéo nhau xuống vực thẳm của sự cô đơn như vậy.

Cảnh Lê Diệu Huy đứng một mình bên ngọn thác vĩ đại ở cuối phim như nhấn mạnh sự cô độc, nỗi lòng tan nát của anh đồng thời cũng là sự giải thoát của chính anh khỏi tình yêu với Bảo Vinh.

Christopher Doyle đã đem lại cho Happy Together những khung hình đẹp đến mê mẩn và ám ảnh - cảnh Bảo Vinh ngả đầu vào vai Diệu Huy khi cả hai đang trên xe taxi, cảnh hai người khiêu vũ trong bếp, cảnh đá bóng dưới ánh nắng vàng rực rỡ của buổi chiều tà và Diệu Huy cúi xuống châm thuốc, cảnh Trương Chấn - bạn đồng nghiệp của Diệu Huy - một mình đứng cô đơn bên ngọn hải đăng lắng nghe tiếng khóc nức nở của Diệu Huy từ băng cassette nơi "tận cùng thế giới"... Bộ phim kết thúc bằng hình ảnh con tàu chạy vun vút về phía trước, dù chống chếnh, bấp bênh nhưng vẫn là tiến lên. Với Happy Together, Christopher Doyle giành danh hiệu "Quay phim xuất sắc" tại giải Kim Mã.

Happy Together vẫn được coi là một trong những bộ phim thành công nhất về tình yêu đồng giới nhưng khác với Brokeback Mountain hay The Love of Siam, tác phẩm này không nhấn mạnh đến những sự phân biệt đối xử, sự kỳ thị hay những rào cản xã hội đối với người đồng tính. Có lẽ đối với Vương Gia Vệ, "yêu là yêu", ông thể hiện tình yêu của Lê Diệu Huy và Hà Bảo Vinh như một cặp tình nhân bình thường với đủ sự phức tạp, trắc trở nội tại thường gặp, như thể họ chỉ tình cờ là người đồng tính.

Câu chuyện của bộ phim không đơn giản chỉ là một lời kêu gọi cho bình đẳng giới mà cao hơn, chính là những chiêm nghiệm về sự vô thường của cuộc sống, sự mong manh của tình yêu, nỗi bất lực trong việc gắn kết con người với nhau. Sự đồng điệu của hai tâm hồn dường như hoàn toàn là một trò may rủi, không thể đoán trước, không thể chỉ cố gắng mà giành được bởi như người ta thường nói: "điều mong manh nhất" trên đời "không phải tơ trời, không phải sương mai" mà chính là "tình yêu".

Xuyên suốt bộ phim là giai điệu ám ảnh của Happy Together, ca khúc đã được Vương Gia Vệ lấy tên đặt cho bộ phim như một ước vọng sâu thẳm về niềm hạnh phúc được sống trọn đời bên một người duy nhất: "I can't see me loving nobody but you for all my life" (Cả cuộc đời này, anh sẽ chẳng thể yêu bất cứ ai khác ngoài em), "It has to be the only one for me is you and you for me" (Người duy nhất dành cho anh là em, và em là để dành cho anh).

Tình yêu trong bài hát thật mãnh liệt, tha thiết nhưng đồng thời cũng ẩn chứa ngay trong đó sự mong manh, nguy cơ đổ vỡ khi đã đánh cược toàn bộ khả năng hạnh phúc vào một tình yêu duy nhất, một người tình duy nhất. Chính sự cần thiết "nhất định phải là người đó" đã biến Lê Diệu Huy trở nên phụ thuộc, dễ bị tổn thương và càng rời xa khả năng có được hạnh phúc.

Đạo diễn Vương Gia Vệ giải thích về tựa đề của bộ phim: "Với tôi, hạnh phúc bên nhau có thể là giữa hai người, cũng có thể là giữa một người và quá khứ của anh ta. Tôi nghĩ, một lúc nào đó khi một người có thể yên bình với quá khứ của bản thân, đó là thời điểm cho sự bắt đầu của một mối quan hệ mới, có thể đem đến hạnh phúc trong tương lai".

Cuộc sống là hợp rồi tan, tan rồi hợp, đôi khi phải biết buông tay, dám từ bỏ, để lại quá khứ đằng sau lưng, con người mới có thể chạm đến sự giác ngộ, sự bình an trong tâm hồn. Về điểm này, có lẽ Vương Gia Vệ và Trịnh đã gặp nhau: "Hãy yêu ngày tới dù quá mệt kiếp người - Còn cuộc đời ta cứ vui - Dù vắng bóng ai, dù vắng bóng ai..."

Anh Trâm

• Lương Triều Vỹ - kẻ đào hoa có đôi mắt u uẩn
• Trương Quốc Vinh - huyền thoại bất tử Hong Kong