Tối 29/5, đêm nhạc Hennessy Concert lần thứ 19 diễn ra tại Nhà hát Lớn Hà Nội, hội ngộ hàng trăm khán giả yêu nhạc cổ điển. Năm ngoái, hai cha con nghệ sĩ dương cầm vĩ đại thế kỷ 20 - Vladimir và Vovka Ashkennazy - mang đến những tiết mục trình diễn song tấu dương cầm khó quên. Buổi hòa nhạc năm nay cống hiến cho người nghe cuộc phiêu lưu ngoạn mục qua những tổ khúc vĩ cầm trong trẻo, điêu luyện của nghệ sĩ thành danh từ năm 14 tuổi - Stefan Jackiw - trên nền dương cầm của nữ nghệ sĩ Anna Polonsky.
Hai tiếng thời lượng chương trình chia làm bốn phần, được thiết kế theo chủ đề xoay quanh hành trình kiếm tìm ánh sáng và niềm hy vọng từ trong bóng tối và nỗi thất vọng. Buổi song tấu khởi đầu với bản nhạc Tzigane u sầu và khắc khoải viết bởi Maurice Ravel, tiếp diễn với tổ khúc Partita trào lộng nhiều kịch tính của nhà soạn nhạc Witold Lutoslawki. Nối tiếp sau chặng nghỉ là dạ khúc cảm động tưởng nhớ nhạc sĩ Lutoslawski của nữ nhạc sĩ Kaija Saariaho. Đêm song tấu kết thúc thăng hoa với bản Sonate cung la trưởng dành cho violin và piano của Johannes Brahms.
Stefan Jackiw say sưa trình diễn trên sân khấu. |
Stefan Jackiw và Anna Polonsky trình diễn Tzigane như lời chào đầy ngẫu hứng, với chất nhạc gợi liên tưởng đến xu hướng nghệ thuật dân dã đậm chất Digan. Tác phẩm đòi hỏi hai nghệ sĩ 8x trình độ kỹ thuật cao để phô diễn được những cung bậc cảm xúc đa dạng. Phần chào sân ấn tượng đến nỗi khi kết thúc, tràng pháo tay vang dội kéo dài gần năm phút diễn ra trong khán phòng Nhà Hát Lớn.
Bước sang màn trình diễn thứ hai, Stefan Jackiw như lướt bay trên tổ khúc Partita - sự đối chọi dữ dội giữa các âm sắc cũng như các khúc nhạc liền kề, hòa trộn hy vọng và đau thương. Tổ khúc Partita vốn là tác phẩm được nhà soạn nhạc Lutoslawski viết riêng cho đàn violin và piano. Ngay sau lần đầu tiên được công diễn năm 1985, tác phẩm này được xem như chuẩn mực của dòng nhạc đương đại. Partita chứa đựng mọi điều người ta có thể tưởng tượng ra được cho một tác phẩm âm nhạc sống động. Bắt đầu bản nhạc, tiếng piano và violin vang lên như khẩn nài, rồi những nốt nhạc mang tính ảm ánh và huyền bí chậm rãi tuôn ra. Partita dưới tiếng đàn vĩ cầm của Stefan Jackiw và tiếng dương cầm của Anna Polonsky là cuộc rượt đuổi trùng điệp kịch tính.
Đêm nhạc song tấu vĩ cầm và dương cầm của Stefan Jackiw và Anna Polonsky là buổi hòa nhạc vinh danh nhà soạn nhạc vĩ đại thế kỷ 20 - Witold Lutoslawski. Ngay sau bản Partita nhiều ứng biến là tiết mục trình diễn dạ khúc do nữ nhạc sĩ Phần Lan - Kaija Saariaho - viết để tưởng nhớ soạn giả người Ba Lan. Khác với cảm xúc nhạc tính bùng cháy ở phần hai, bản dạ khúc được Stefan Jackiw thể hiện có phần hoa mỹ và biến tấu cá tính hơn. Các nốt nhạc bớt phần kịch tính mà được trau chuốt tỉ mỉ. Chất nhạc đẹp nhất của Stefan Jackiw được thể hiện trên tiếng đàn tròn trịa và kết hợp nhiều âm ấm của piano.
Hai nghệ sĩ Stefan Jackiw và Anna Polonsky "đối thoại" với nhiều chất ngẫu hứng qua các bản song tấu. |
Phần cuối buổi hòa nhạc phần nào thử thách sự phối hợp giữa hai nghệ sĩ khi họ trình diễn bản Sonate cung la trưởng dành cho đàn violin và piano của nhạc sĩ thiên tài người Bỉ - César Franck. Đây là bản nhạc kinh điển luôn nằm trong nhạc mục biểu diễn chủ đạo của hầu hết nghệ sĩ violin. Tác phẩm chuyển động theo tính chu kỳ. Mọi chương chung nhau về mô-típ phát triển nhịp điệu, mở đầu bằng chất nhạc nhẹ nhàng và ấp ủ hy vọng ngọt ngào, tiến triển thành khúc phóng túng mang tính tự sự, cuối cùng tăng cấp độ tới lúc kết thúc. Đây là một cuộc tranh tài thực sự về kỹ thuật biểu diễn. Nếu như nghệ sĩ nam chơi vĩ cầm chinh phục phần chơi bằng tài năng uyển chuyển tự nhiên, nữ nghệ sĩ chơi piano có phần chùng xuống để làm tiếng vĩ cầm thăng hoa.
Chia sẻ cảm xúc ngay sau đêm nhạc, nghệ sĩ violin Bùi Công Duy - người ngồi hàng ghế đầu - nhận định: "Stefan Jackiw có lối chơi violin rất đẹp, có những biểu cảm rất tốt, mượt mà, nhuần nhị và khéo léo. Tổ khúc Partita và dạ khúc thứ ba rất tuyệt. Tuy vậy, ở tiết mục trình diễn cuối, tôi không thích phần piano lắm. Tôi thích chất piano vang và đầy đặn hơn. Nhưng đây là cách đánh riêng theo cá tính của mỗi nhóm nghệ sĩ".
Chị Nguyễn Thu Mai, một thính giả 30 tuổi ở Hà Nội xúc động chia sẻ: "Vừa nghe xong tôi thấy vẫn còn phiêu. Chúng ta biết, con người không chỉ cảm nhận âm nhạc bằng thính giác mà còn bằng mọi giác quan của cơ thể. Âm nhạc như tiếng động tinh tế va chạm vào da thịt của chúng ta. Tôi cảm thấy chất nhạc violin và piano của hai nghệ sĩ như thẩm thấu vào trong người mình. Đến giờ tôi vẫn chưa hết lâng lâng".
Vũ Văn Việt
Ảnh: Tuấn Đào