- Tham gia vào thị trường âm nhạc hải ngoại, nhưng cá tính âm nhạc của chị đã đi trật khỏi đường ray quen thuộc của công chúng nơi đây. Chị nói sao về nhận xét này?
- Tôi may mắn khi ở trong nước đã là người thành danh, nên ra nước ngoài cũng thuận lợi. Các khán giả đầu tiên ở hải ngoại đến với tôi đã tìm mua băng đĩa của tôi ở trong nước. Vì kéo được lượng khán giả đó, nên sau này tôi có cơ hội hợp tác với các trung tâm lớn ở hải ngoại, gần nhất là Thúy Nga. Khi làm việc, vì đã có tên, nên tôi có điều kiện xuất hiện ở trung tâm này trong những tiết mục liên quan đến phong cách quen thuộc, tôi không chấp nhận biến hình 100% để đáp ứng thị trường hải ngoại.
Tạm thời, tôi có đầy đủ việc ở cả hai thị trường, nhưng muốn hướng nhiều đến thị trường thứ 3. Vì tôi lớn lên, học hành ở Việt Nam giống các bạn cùng thế hệ, nhưng vì lý do nào đó, cách suy nghĩ, cả cách sống, ăn mặc, ca hát của tôi hơi quá đối với người Việt Nam. Khi sang Mỹ, mặc dù cũng có những thành công nhưng vẫn có cái gì đó khiến tôi cảm thấy mình hơi lạc lõng.
- Chị chủ động chọn sự lạc lõng đó hay tự nhiên nó đến?
- Không ai chọn sự lạc lõng cả. Nhưng cái gốc bên trong, có phần mình cảm thấy chưa thực thỏa đáng, chưa thực là mình. Đến khi tới thị trường thứ 3, tôi tìm được tiếng nói chung với họ. Nhóm nghệ sĩ này rất hay, rất đặc biệt, nhưng chưa được đưa ra phía ngoài. Nên hai năm nay, ngoài thành lập Hà Trần Production, tôi và nhóm bạn thành lập thêm một website tập trung những người ở nhóm thứ 3.
Có những fan của tôi nói: không phải ở Việt Nam không có khán giả văn minh, nhưng họ không biết tìm đâu nghệ sĩ hay để nghe, và cũng có nhiều nghệ sĩ rất hay, nhưng lại không biết tìm khán giả của mình ở đâu. Nghĩa là chúng ta không có cái cầu - các phương tiện truyền thông.
Bên Mỹ cũng vậy. Rất nhiều người hay, nhưng họ không có phương tiện nào để tìm khán giả. Đơn giản gia đình chồng tôi, là người Mỹ gốc Việt, họ thích Việt Nam, họ ăn đồ Việt Nam, họ cũng muốn tìm hình ảnh nghệ sĩ đại diện cho mình. Không tìm được thì họ nghe nhạc Mỹ. Nhưng tôi biết sâu trong tiềm thức, họ vẫn thích tìm về Việt Nam, thích nhìn thấy hình ảnh Việt Nam mới, hiện đại, song hành với các nước, chứ không phải một hình ảnh của Việt Nam còn đang vật lộn với rất nhiều vấn đề, bởi họ không có thời giờ cho những chuyện đó.
- Khi thị trường hải ngoại phân khúc rõ ràng như vậy, chị sẽ hòa nhập như thế nào?
- Nguyên tắc của tôi là tách biệt hai thị trường, nói thẳng ra đó là công việc kiếm sống. Bởi muốn nuôi các dự án mới phải có tiền, trong khi mình không kinh doanh, cũng không phải con nhà giàu. Nhưng ở đâu tôi vẫn là tôi. Tôi có hai loại album: album trong nước - tiếp theo truyền thống phong cách, hình ảnh của mình, và những album cho thị trường hải ngoại mềm hơn, dễ nghe hơn một chút, nhưng không có nghĩa không phải là Trần Thu Hà.
Tôi chia hai khu vực đó ra và giữ cả hai khán giả đó. Xu hướng của tôi là làm ít hơn trong công việc ca sĩ, vì tôi muốn trở thành người sản xuất. Thật ra, trước đây trong tôi đã có sự mâu thuẫn: công việc ca sĩ, nhưng tôi không thật sự thích thú 100%. Tôi thích công việc của người tạo ra cái gì đó hơn.
Sau khi làm chương trình Nhật thực, tôi tìm thấy ở mình tiềm năng của người sản xuất. Lâu dài tôi muốn đi con đường đó hơn. Còn bây giờ làm ca sĩ, thứ nhất là để tiếp tục nuôi sống mình và có tiền để thực hiện ước mơ. Thứ hai là ai cũng nói tôi không làm ca sĩ thì uổng. Với tôi, âm nhạc giống như tình yêu nam nữ, nó không mất đi, nhưng chuyển từ dạng này sang dạng khác.
Ca sĩ Trần Thu Hà. Ảnh: hatran. |
- Chị nói nhiều nhà báo viết văn hóa văn nghệ không hiểu mình, nhưng thật ra báo chí cũng rất ưu ái chị đấy chứ. Sao chị chưa thấy hài lòng?
- Tôi thấy quá ưu ái. Thực ra, nhiều khi tôi cũng ngượng. Tôi thích sự cân bằng hơn. Tôi không ngại người ta chê mình, nếu đó là ý kiến tích cực, xuất phát từ sự hiểu biết thực sự chứ không phải những cảm tính nhỏ mọn cá nhân. Tôi chấp nhận, vì những điều đó cho mình đứng ra ngoài nhìn mình. Không riêng tôi, mà tất cả ca sĩ, từ thị trường đến đẳng cấp, có cái nhìn đúng trong công việc sẽ tạo được sự kích hoạt cho hoạt động của mình.
- Cá tính đã đem lại cho chị rất nhiều thứ: danh hiệu Diva, sự tôn trọng của nhiều và cả một... ông chồng Việt kiều. Chị thấy nhận xét này thế nào?
- Điều này hơi liên quan đến việc hát. Khi còn nhỏ tôi không có gì đặc biệt: không xinh đẹp, giọng hát tầm thường, chỉ có cái hồn muốn diễn đạt bài hát theo ý riêng của mình. Nhưng lúc đó tôi không biết làm sao dùng giọng hát để chuyển tải suy nghĩ theo ý mình muốn. Mẹ dạy tôi hát như là nói, con muốn nói thế nào thì cứ hát như thế.
Tôi giữ ý tưởng đó trong đầu và mài mòn trên ghế nhà trường để trang bị kiến thức và kỹ thuật nhằm diễn đạt giọng hát như ý tôi muốn. Tôi cũng áp dụng ý tưởng đó trong cuộc sống: mình có như thế nào thì sống như thế. Vô duyên thì vô duyên luôn, không giấu diếm. Đến khi lấy chồng, tôi cũng gặp được người khuyến khích đặc điểm đó, có nghĩa là hãy tìm cách xóa mặc cảm của mình, mình như thế nào thì cứ để như thế. Người ta yêu mình hay không, thì đầu tiên mình phải được sống thoải mái nhất. Có lẽ bắt nguồn từ quan niệm sống đó mà tôi được nhiều trong cuộc đời.
- Ngoài cá tính, người ta nói chị còn là một người khôn: khôn khi chọn bài hát, khôn khi phát ngôn, và khôn khi... chọn chồng. Riêng chị thấy bản thân mình ra sao?
- Đầu tiên tôi được thừa hưởng một nền giáo dục tốt. Gia đình luôn dạy tôi phải biết tôn trọng mình và tôn trọng người khác. Trong nhà tôi ít nhất có hai người nổi tiếng là bố và chú. Tấm gương của họ là không kiêu căng, thành công trong sự nghiệp nhưng rất bình dị trong đời sống.
Ngày nhỏ đi theo hai ông, tôi thấy người bình thường rất yêu mến họ, nên ngay từ khi có sự hiểu biết và muốn làm ca sĩ, tôi nghĩ mình sẽ đi theo con đường đó. Tôi muốn mình được yêu quý như thế, chứ không phải vì danh vọng, tài năng. Ngoài ra, từ nhỏ đến giờ tôi quan sát nhiều, để tự rút bài học cho mình, tự thanh lọc qua những người xung quanh. Yếu tố đó là cái mà người ta gọi là khôn đấy.
- Chị là người mâu thuẫn khi "điên" trong nghệ thuật và tỉnh táo trong cách lựa chọn. Làm thế nào để tách rời hai điều này trong đời sống?
- Có ai mà không mâu thuẫn đâu. Tôi thực tế, nhưng không nghĩ mình tỉnh táo đâu, vì nếu tỉnh táo tôi sẽ ít mắc lỗi hơn, và làm được nhiều điều hơn cái mà tôi đang có.
Nhưng chưa chắc đó đã là điều tôi muốn. Có thể nó sẽ biến tôi thành một người khác, nên trong tôi có một sự tỉnh tỉnh mơ mơ, mà chẳng thể lý giải được. Có những nghệ sĩ thường phải mượn men gì đó để lên men nghệ thuật của họ. Còn tôi rất say khi hát, mà không cần phải uống rượu, không phải dùng chất kích thích để lên men.
- Chị thích ai trong số các Diva hiện nay?
- Tôi rất thích Mỹ Linh. Tôi thích mẫu hình như thế - thành công ngoài xã hội nhưng vẫn ngăn nắp trong gia đình.
- Chị đạt được điều đó chưa?
- Tôi cũng là người như thế, có công việc ngoài xã hội và có một gia đình hạnh phúc.
- Một trong những yếu tố giúp Mỹ Linh có được điều đó chính là sự hy sinh. Còn chị?
- Tôi lại có được điều đó vì chồng hy sinh cho tôi.
- Thường người ta nhận vào cũng phải cho đi, chị thì sao?
- Cái tôi hy sinh là tôi không được ở gần gia đình. Khi đến Mỹ, quả thực tôi không tính toán nhiều đến thế. Tôi còn lãng mạn đến mức hai người yêu nhau thì làm đám cưới. Cưới xong anh ở Mỹ, em ở Việt Nam, 2-3 tháng gặp nhau một lần. Vì tôi không thấy mình có thể đi khỏi chỗ này, công việc cũng đang rất tốt. Lần đầu tiên tôi sang Mỹ là đi cùng Mỹ Linh diễn cho một tổ chức từ thiện. Sau lần đó tôi vẫn nghĩ ca sĩ ở Mỹ sống chủ yếu bằng bán đĩa. Tôi không hề biết cứ cuối tuần là họ có sô.
Trước đám cưới 2 tháng qua Mỹ tôi mới biết ở đó có rất nhiều sô. Nhưng lúc đó tôi nghĩ mình là khách, họ thấy lạ nên mời, chứ không biết mình có vào được thị trường đó không. Cưới xong, chúng tôi thấy không sống cách xa nhau được, trong khi khả năng thích ứng môi trường mới của tôi nhiều hơn chồng tôi. Tôi sang Mỹ tháng Giêng năm 2004. Tôi nghĩ mình sẽ đi học. Nhưng sang đến nơi công việc kéo vào guồng, tôi lại miệt mài đi hát như con ong thợ.
- Chị đã hòa nhập với đời sống và văn hóa Mỹ như thế nào?
- Thời kỳ đầu tôi buồn, nhưng buồn trong mâu thuẫn. Ở Việt Nam tôi được gia đình và xã hội bao bọc, nhưng lại gây cho tôi áp lực và tôi bị ngộp thở. Khi sang Mỹ, thoát được áp lực và sự ngộp thở đó tôi lại rơi vào trạng thái cô đơn. Sự cô đơn của người đang có danh vọng, giờ sống bình thường giống như mọi người. Chồng đi làm, còn tôi ở nhà, lúc đó tôi lại chưa biết lái xe, tiếng Anh thì bập bõm. Nhưng khả năng tự cân bằng của tôi rất nhanh.
Ngay lúc đó tôi nghĩ mình cần làm cái gì có sức khỏe, đó là thể thao. Khi sức khỏe tốt, tinh thần ổn định hơn. Tôi cũng được bố chồng và chồng hỗ trợ rất nhiều về tinh thần, nên mọi cái qua nhanh hơn. Sau 3 năm, tôi đã có công việc và bạn bè, nên cuộc sống trở lại bình thường. Nhưng tình cảm của tôi với quê hương vẫn còn nhiều. Ngay cả bây giờ, nếu ở Việt Nam thì không sao, nhưng ở Mỹ, mỗi khi nhắm mắt ngủ là tôi lại mơ thấy mình đang sống ở Việt Nam.
- Bố chồng chị nói nếu chị rơi vào một gia đình nghiêm khắc là không được. Vì sao vậy?
- Nếu vào gia đình gia giáo, "chồng chúa vợ tôi" theo kiểu truyền thống chắc là tôi chết. Vì cá tính tôi không thuần được như thế. Tôi làm cái gì đúng, chứ không thể sống theo nguyên tắc, chuẩn mực được. Tôi phải cảm ơn số phận khi gặp được gia đình chồng như vậy. Chắc phúc đức mẹ tôi để lại đấy. Đó cũng là lý do trước đây tôi có rất nhiều bạn trai mà không đi đến hôn nhân được. Tôi thấy cảnh làm dâu rồi, một cô con dâu nổi tiếng đến mấy về nhà vẫn là dâu. Có những chuẩn mực, nguyên tắc làm con người ta mụ mị và chậm tiến.
- Chồng chị mới gặp là yêu chị ngay, và yêu là cưới ngay, trong khi nhiều đàn ông thích yêu phụ nữ cá tính vì thú vị, nhưng không muốn lấy họ vì rất mệt. Chị nói sao về chồng mình?
- Khi ở Việt Nam tôi đã mơ hồ thấy mình kiếm một ông chồng rất khó. Là người cá tính, nhưng tôi cũng là một phụ nữ mềm mỏng, biết nhường nhịn, chứ không phải người độc tài, nắm đầu người khác. Trước anh Bình cũng có người bạn trai rất thương tôi, nhưng họ không đủ sức nặng để giữ chân tôi.
- Người đàn ông đó sao không thể làm chị "mềm" đi?
- Thật ra, nhiều Việt kiều mở mang, phóng khoáng, nhưng cũng có nhiều người vẫn giữ quan điểm truyền thống gia đình Việt Nam. Tôi may mắn gặp được anh Bình, cũng chỉ có một người như thế thôi. Giữa chúng tôi có rất nhiều điểm chung.
Vì anh ấy cũng là người có tâm, có tài, ít nói và dám sống với những điều mình muốn. Thích cái gì là làm, anh ấy không ham mê hào nhoáng, mà thích làm những điều riêng của mình, và may mắn là điều riêng của anh ấy hợp với những gì tôi nghĩ. Lúc gặp anh ấy, tôi nói tiếng Anh không giỏi, nói tiếng Việt là chính, còn anh ấy nói tiếng Anh là chính. Bất đồng ngôn ngữ, song suy nghĩ giống nhau, nên hai người phải "chộp" lấy nhau. Ba năm tôi sống với anh Bình thấy rất hạnh phúc.
Ảnh: hatran. |
- Trong một gia đình mà cả hai người đều gai góc, cá tính thì sẽ thế nào?
- Đều là cá tính đấy, nhưng điểm mạnh của anh ấy là điểm yếu của tôi và ngược lại. Ví như điểm yếu của tôi là không tập trung, rất thất thường, anh Bình thì ngược lại, rất nhất quán. Tôi cảm thấy anh ấy là tảng đá vững chắc mà mình có thể tựa vào. Còn tôi, dù có mạnh mẽ đến mấy cũng là người phụ nữ, cần sống có niềm tin, và cần tin vào một số người nào đó thì mới làm việc được.
- Có một... "tảng đá" như thế, sao chị không sinh con?
- Người Việt mình hay có quan niệm lấy nhau là phải sinh con ngay, vì lớn tuổi không đủ sức khỏe, hay áp lực phía gia đình là muốn có cháu, và họ nghĩ một gia đình trọn vẹn là gia đình phải có đứa con. Tôi và anh Bình giống nhau ở điểm muốn có con thì vợ chồng phải vững vàng, cả tinh thần lẫn tài chính, và phải có thời gian cho con. Tôi không thích sinh con xong để oshin nuôi, mà muốn giáo dục con chu đáo. Cha mẹ tháo vát, biết hy sinh, đứa trẻ trưởng thành sẽ tốt về mọi mặt, nhưng cũng có những nghệ sĩ sinh con rồi gia đình tanh bành.
Tôi nghĩ mình sinh con, đưa một con người vào đời sống, phải có trách nhiệm với nó. Còn nếu mình chưa đủ trách nhiệm để dạy dỗ, nuôi nấng thì không nên sinh, như vậy là thất đức. Suy nghĩ này được nhìn từ hoàn cảnh gia đình tôi. Mẹ tôi đã hy sinh rất nhiều cho con, nên nếu sinh con, tôi muốn mình cũng toàn vẹn như mẹ đối với mình. Bây giờ tôi chưa thực sự hoàn hảo. Có thể tôi theo chủ nghĩa hoàn hảo.
- Đây có phải cũng là sự bao biện cho tham vọng sự nghiệp?
- Vâng. Bây giờ sự nghiệp của tôi vẫn chưa ổn định, tôi còn muốn đi những bước xa hơn nữa, nên chưa muốn sinh con.
- Nhưng Diva Mỹ Linh sinh nhiều con, thậm chí nuôi cả con của chồng mà vẫn không ngừng tiến triển trong sự nghiệp, chị nghĩ sao?
- Linh bản năng hơn tôi nhiều. Có lẽ tôi sống lý tính hơn Linh. Linh bản năng nên cuộc sống trôi chảy theo bản năng đó. Và Linh cũng nữ tính nhiều hơn tôi. Đầu tiên Linh phải thèm lắm, Linh thích những đứa con thì mới sinh được. Còn tôi chưa đủ nữ tính như thế. Bây giờ ngoài gia đình nhỏ, chúng tôi còn phải cưu mang nhiều người trong gia đình lớn. Tôi nuôi các cháu từ nhỏ, và thấy phần nào mình có trách nhiệm với các cháu. Nói chung, tôi hoàn toàn chưa sẵn sàng sinh con, và chồng tôi cũng nghĩ như tôi.
(Theo Đẹp)